Lékrémaj
In kont ékri, tradwi, é adapté par
Jonathan “radbwa faroush” Mayers
Çé té kiyè a Joseph Mayers-la, ki port mô dézyèm nom. Li, li té gin zami-yé dan labitasyon-la ou li t’apé travayé konm in mèt dékipaj. Yé té Kréyol, yé, pa jish Kréyol nwa konm moun krò astè – non, çé té pa konm ça – mé, Kréyol a siñifikasyon tradisyonèl: Kréyol-layé ki té gin léritaj mèlé, éné dan Lalwizyàn, épi sirtou ki té gin lapo a nimpòt ki koulè é ki té pratiké minm kilti. Kèkfwa Joseph sé kwi pou yé apré in long jounné sho, t’ap fé jambolaya o sosis dan sô gran shodjè. Çala, izé a sô travay pou fé bouyi dékònn, porté in sakré ta nam. Çé té tou nwa é byin asézoné, konm ça sé gin pou dèt.
Ô, çé si sikré, dolo dékònn-çila! Plonj-mò donk enkò dan konfèksyon konfortab-çala, sèdwizen minm. Mo sa plènn gra dou pou édé twa enlévé tou kaka-çala, Joseph! Lorsk mo ê biñé dedan, n’a diskité pou komen moun va profité apré bèl konfèksyon délisyé-çila. 1
Kit-mò di vou, si vouzòt té lála dan klo dékònn-layé, vou sé toujou shærshé in ti brin dékònn pou manjé sou soléy-la ki si sho si klèr! Zami a Joseph-layé, Kréyol bonas laba, té pa dan lomb d’in kouvèti konm li ak kiyè-çila é sô shodjè. Pou swiñyé yé-minm, yé té bezwin kishò bon é plézan lorsk yé t’apé kiltivé pendan jounné-la. Kishò ki fé yé bokou konten pou tiré dékònn de latè, boug, pa jish pou fé in ta louvraj pou gro bòs laba dan Wès Baton Rouj, gòdinm. É kiyè-çila, fé en nikèl, té zorbé tou léspri ki ja toushé latè ou dékònn té planté pi kiltivé. 2
Çé nouzòt! Çé nouzòt pou ki moun bezwin pou animé yé. Nouzòt va animé yé en mètan tou nou ka fé dan yê manjê. Zafè-çila, siro ak koulè maron doré, prodi natirèl dékònn-çila, çé ça ki va édé yé! Apré ça, mo sir!
Pooyai! Ina in fwa patron-la té foutmen fashé paskè li rémarké in Kréyol ki t’apé gouté in pe dékònn pi li té vini konm in moun dan vyé tem lésklavaj – brit é plènn lavyolens kont çayé ki té pa gin pèmisyon pou gouté sô prodi.
Joseph t’apé gèté ça’k t’apé pasé enho lagaldri a lamézon sî labitasyon. Li té wa patron tou fashé ki t’apé sorti sô fizi de bwat-la pré laport lagaldri. Mèd. Kèl vilin lá. Yé sé di dékònn té in pyèj-a-den.
Mo fou pa mal ké to jèté mò ak tou tô lafòs dan shodjè-la, ou minm té koñé mò sî koté-la. Ifo kasé in dézèf pou fé in lonmlèt, hin?
Ap chonmbo kiyè loud-çila dan sô lamin gosh, li té kité shodjè-la ou li té débou, lá ou li t’apé ékrimé gra dou par izé li. Li t’apé vansé vit koté gro bòs. Minm konm soléy-la t’apé jèté réyon sho é byin fòr, kiyè-çila rèsté frò lorsk li t’apé travèsé shmin-la, apé marshé enho shadron. Pi li t’apé souwé konm in koshon, li. Joseph té monté lèskalyé lagaldri.
Çé byin – ça’k nouzòt fé. Nou ê édé tou lézòt pou vini plènn lajwa, byin konten, tou ça. Ça to krò, boug?
Gro bòs té lévé sô fizi, apé vizé Kréyol-la ki té trakasé dan klo dékònn.
Konm in planèt, in lalinn, minm in astéroïd, kiyè-çila chonmbo li-minm en plas ishka in lafòs pété in réyaksyon. Ça tourné chèd. Ça pivòt rapidmen koté moû-la. 3
Kabo ! Long fizi-la té tiré.
Kontak.
Ça t’apé fé konm lété té vizité printem, entouré lèr fré pi toufé li en siro sho, poutan ak in gou kwiv, pa disik.
Apé manké Kréyol-la, bal-la té pasé par klo-çila pi té frapé in shènn vè pasé kloti-lála.
Non, çé té pa konm ça.
Ènn vayan jènn Kréyol té jété li-minm devan Kréyol-la, sib-la. Yé dé té tombé isit. Bal-la té travèsé li konm si li té in tanmi.
Moun té pœr apré gro bòs é sô fizi é ke li mourí, mé lá, dan dézèb é lwin laba enho lagaldri, yé té wa solidarité.
To krò ça’k mo krò, boug? Wé, mo wa enho tô lafigi to krò minm shòj ké mò, Joseph. Lékrémaj! Çé ça nouzòt fé foutmen byin!
1. ê: in markè avan væb-yé ki indiké in aksyon en progré; izé konm apé ou ap. Li prononsé parèy é. Trouvé tradisyonèlmen dan parwas Lapwint-Koupé.
2. gòdinm minn goddamn en mérikin (nanglé).
3. moû; mou minn dou ou dous. Dan ka-çila, moû særvi in nom, in synonim pou lapo.
© Jonathan Mayers
Vouzòt ka trouvé vèzyon en françé-la dan Résonance: Vol 1.
Swivi @jonathanmayers enho Zozotœr ou @feral_opossum enho Ìœnsta. Gèté sô lar vijwèl a www.jonathanmayers.com.
留言